16 nov Specialisten ronden restauratie van voormalig stedelijk zwembad van Mechelen af
schepen Greet Geypen
Schepen Greet Geypen, onder meer verantwoordelijk voor stadsvernieuwing, schetst kort de stand van zaken in verband met het voormalige stedelijk zwembad. Door leegstand geraakte het gebouw in verval. In 1997 werd het pand erkend als beschermd monument, zowel voor de buitenzijde als delen van het interieur. De restauratie van de gevels en daken van de voormalige stedelijke badinrichting in Mechelen is zo goed als afgerond. Zo is een eerste belangrijke stap gezet om het uitzonderlijke complex in eclectische stijl met invloeden van art deco en art nouveau te bewaren voor de toekomst. Het Brusselse bureau Origin Architecture & Engineering, gespecialiseerd in het restaureren, renoveren en herbestemmen van waardevol erfgoed maakte daar een erezaak van.
Na een lange zoektocht werd in 2016 een akkoord bereikt om het monument te verkopen aan hotelgroep Van der Valk, dat het gebouw na voltooiing van de restauratie zal herbestemmen als viersterrenhotel en congrescentrum. De stad Mechelen is nu nog eigenaar van het gebouw. In januari 2018 komt het gebouw in bezit van de nieuwe eigenaar, die dan zal starten met de binnenrestauratie. Dit zal vermoedelijk anderhalf jaar in beslag nemen.
Met het architectenteam wandelen we vervolgens rond het gebouw om de buitenrestauratie te bewonderen.
architectenteam en schepen
Het badencomplex is in de periode tussen 1915 tot 1924 opgetrokken naar een ontwerp van August Van Haesendonck. Het is tegelijk groots en van een bijzonder fijne detaillering. Het gebouw dateert van de Eerste Wereldoorlog, wat tegelijk de grootsheid en fijne detaillering van het gebouw verklaart. De stad Mechelen had er immers alle belang bij om de mannelijke bevolking zo lang mogelijk aan de slag te houden, zodat deze niet door de bezetter werd gedeporteerd. Oorspronkelijk moest het project één van de grootste sportcomplexen van Europa worden. Het gebouw heeft echter verscheidene functies gehad, waaronder de oorspronkelijke sportinfrastructuur, een douanedepot, opslagruimtes, verenigingslokalen en bovenal het stedelijk zwembad dat hier tot eind jaren 1990 gevestigd was. Mechelaars herinneren zich het gebouw vooral als “den ouwen dok”, of het stedelijk zwembad dat tot 2001 in gebruik was. De aanwezigheid van asbest heeft geleid tot de sluiting van het zwembad. Door de verouderde installatie en problemen met de stabiliteit werd er uiteindelijk niet gekozen om het historisch gebouw opnieuw in gebruik te nemen als zwembad. De restauratiefilosofie van Origin was erop gericht de buitengevels hun architecturale integriteit en oorspronkelijke monumentale uitstraling terug te geven. Omdat de uiteindelijke herbestemming van de binnenruimtes in de ontwerpfase nog niet gekend was, is bij de restauratie en de reconstructie gekozen voor de technisch meest performante en flexibele oplossingen, die de erfgoedwaarde van het monument versterken. De achtergevel had in de loop der jaren belangrijke wijzigingen ondergaan die de architectuur sterk aantastten. Zo werd er eind de jaren vijftig van de vorige eeuw binnenin een nieuwe vloer in aangebracht. Alhoewel een volledig herstel naar het oorspronkelijk ontwerp onmogelijk bleek, was het dankzij een bescheiden hedendaagse ingreep toch mogelijk om de gevels hun grandeur terug te geven en dat zonder een volledige reconstructie. Daarnaast zijn gewijzigde of verwijderde geveldetails, zoals enkele neogotische korfboogpoorten, verloren schrijnwerk en verdwenen dakornamenten met veel zorg gereconstrueerd op basis van historische tekeningen, foto’s en gedetailleerde opmetingen van de bestaande toestand. Een aantal dichtgemetselde raam- en deuropeningen zijn opnieuw opengemaakt. Verder zijn de dakbedekking en de regenwaterafvoer gerestaureerd en waar nodig vernieuwd. Het nog originele schrijnwerk werd opgeknapt. De doelstelling van de bescherming was de architecturale, historische en stedenbouwkundige waarde van het gebouw veilig te stellen voor de toekomst en een van de weinige voorbeelden van een decoratieve historische zwemkuip in Art Nouveaustijl te behouden. De architecturale waarde van het gebouw werd echter plaatselijk op enkele momenten in zijn geschiedenis aangetast.
We kijken vol spanning uit naar de opening van het Van der Valk hotel in Mechelen.
Perscontact: Lies Gillis lies@beculture.be
Auteur: Marc Declercq