Citytrip Riga: kleurrijk en bruisend

04 nov Citytrip Riga: kleurrijk en bruisend

Goedkoop een weekendje weg? Waarom niet naar Riga ? De hoofdstad van Letland ligt op iets meer dan twee uur vliegen en er zijn voldoende bezienswaardigheden om er een leuke bestemming van te maken. Meer nog, bij mooi weer kun je zelfs een dagje strand naar Jurmala inboeken.

Air baltic

Riga is de grootste hoofdstad van de Baltische staten. Ze ligt aan de weerskanten van de brede rivier Dvina, kortbij de monding in de Golf van Riga (Oostzee). De stad is opgedeeld in diverse buurten, maar de meeste mensen komen voor de oude stad. Die is uitgeroepen tot Cultureel Erfgoed bij UNESCO. Het centrum ligt er gezellig bij. En in de herfst zorgen de verschillende bruintinten in de parken voor een fraaie variatie met de gekleurde gevels. Verken de smalle straatjes van deze Middeleeuwse Hanzestad en geniet van de karakteristieke gebouwen, de grote en kleine gildehuizen en niet in het minst van de prachtige kerken. Een tip: boek een sightseeingtour in een rondvaartbootje. Vanaf de rivier glij je zo onder de oude bruggen van het  drie kilometer lange kanaal en de oude omwalling van de stad.  Kapitein Wladimir stuurt met vaste hand, ook als hij koers zet richting de Dvina. Een snelle politieboot zorgt flink wat deining, maar Wladimir heeft voldoende ervaring om de forse boeggolven te trotseren.

City Walk

Een andere manier om Riga te verkennen lijkt me voor mij als oude landrot iets veiliger, nl een ‘citywalk’ met gids. Die vertelt je honderduit over de geschiedenis van de stad, hoofdstad van Letland. Bijvoorbeeld dat deze Baltische staat nog maar sinds 1991 onafhankelijk is,  bijna 2 miljoen inwoners telt, waarvan een derde in de hoofdstad zelf en dat een salaris minimum 500 euro bedraagt.  Hierdoor emigreren dan ook heel wat jongeren na hun studies. Letland staat nog maar dik 30 jaar op eigen benen. En dat merk je, want overal vind je nog sporen van de eeuwenlange overheersing door Duitsland, Rusland, Polen en Zweden. Na de Tweede Wereldoorlog lijfde de Sovjet Unie het land in. Stille getuigen zijn o.a. het voormalige KGB  gebouw en de zgn. Russische toren waar nu de Academie voor Wetenschappen is gevestigd. Grauw, lelijk en vol asbest.

Een schril contrast met het Cat House, in Jugendstil gebouwd, met gele façade. Het verhaal wil dat de eigenaar aanvankelijk geweigerd werd om lid te worden van de Grote Gilde. Daarom liet hij twee katten op het dak plaatsen, hun achterwerk provocerend in de richting van het Gildehuis. Later, toen de man alsnog werd toegelaten, zou hij de poezen in de juiste richting hebben gedraaid. Of wat dacht je van de drie gebroeders, de drie oudste huizen in groen en geel van Riga, waar het museum van de architectuur is gevestigd? Het verhaal gaat dat men op het gelijkvloers geen ramen voorzag en ook op de etage slechts kleine vensters aanbracht omwille van de belastingen die destijds werden geheven.  Langs de Doma Laukums Square  bereik je de Albertkerk. Aan kerken geen gebrek overigens: de St. Pieterskerk, Sint Jan, Sint Jacob, de Dom en de Kathedraal. De meeste zijn protestants, met één uitzondering van een katholieke kerk. Bij St. Pieters verneem ik dat de architect boven op de toren een glas champagne dronk, de kroes naar beneden smeet om in stukken te vallen,  scherven brengen immers geluk, maar dit toch twee keer moest ondernemen vooraleer dat plan lukte. De eerste keer kwam de beker terecht in een kar met stro. Een voorteken? Hoe dan ook, ik neem hier een kaartje van 9 euro voor de lift. Die brengt me naar de top van de toren voor een fenomenaal uitzicht over de stad. In mijn gedachten hoor ik de student van Johan Sebastian Bach een concert geven op het

Plein Zwarthoofdenhuis

Eenmaal beneden wandel ik verder door de eeuwen heen naar het stadhuis en het plein met het Zwarthoofdenhuis. De historische kamers en de prachtige collectie zilverwerk van de legendarische Broederschap van de Zwarthoofden laat ik voor een andere keer.  Bij Tim’s Mints Art Refuge op het bisschoppelijk binnenplein van  St.Johns is het zo meteen ‘Happy Hour’. Even pauze vooraleer ik via allerlei smalle straatjes en oude Hanzehuizen de oude stadsmuur passeer. Het gaat richting de Zweedse poort aan de Aldaru Iela. Daar vertelt mijn gids me  het verhaal over de strijd van de beer tegen de leeuw, een allegorie over Rusland versus Zweden. Kan nog steeds actueel worden.

UNESCO

Dag twee is wat je noemt ‘mijn dada’. Een wandeling langs tal van 19^e eeuwse Art Nouveau huizen, hier ook wel Jugendstil genoemd, staat gepland. Art nouveau wordt gekenmerkt door uitbundig gebruik van golvende lijnen en asymmetrie. De motieven zijn vaak gracieus gestileerde planten en bloemen, vogels, de ei-vorm, wolken-, water en rotspartijen, vaak in combinatie met ranke vrouwengestaltes. Het is een kunstrichting vol vrijheid. Waarschijnlijk ligt ze me daarom zo. We vertrekken aan het Russisch theater, waar de opera gevestigd is en wandelen langs de eerdere kanaalsite door het park richting de Albertstraat. Onderweg passeert zelfs een tram uit 1901, roerend erfgoed als het ware en helemaal passend bij het decor. Ik krijg uitleg over de zgn. ‘historisme architectuur’, ook wel eens de ‘revival architectuur’ genoemd, waarbij de artistieke stijlen imitaties blijken. Ik word getipt op het eerste Art Nouveauhuis van Riga. Het is van de hand van Alfred Aschenkampff, een Baltisch-Duits architect, die in Riga de huizen bouwde ter gelegenheid van het 700^e verjaardag van het ontstaan van Riga. Er zouden zo’n 15 appartementsblokken van hem bekend zijn.

Tussendoor valt mijn oog op Vincents Restaurant, één van de meest prestigieuze eethuizen in de stad, bekroond met een Michelin ster. Chef Martins Ritins zweert bij het slowfood concept, wisselt dagelijks van menu, dat seizoensgebonden is. Een tip: Rabarberwijn en Wagyu biefstuk!  In het gastenboek noteer ik namen als Koning Charles, elton John, Angela Merkel, Paco Rabanne, Pierre Cardin en Jose Carreras, om enkele te noemen. Ik zal vanavond echter een ander adresje toegewezen krijgen, dat prijs-kwaliteit zeker niet moet onderdoen voor deze sterrenzaak. Omdat ik uit België kom, gaat het gesprek plots over naar de architect-schilder Henry Van de Velde. Niet toevallig want ik sta plots oog in oog met een huis in Bauhaus stijl.  De link met Van de Velde is duidelijk. Hij droeg zijn directietitel van de Hogeschool voor Beeldende Kunsten in Weimar over aan de Duitser Walter Gropius en die stichtte nadien Bauhaus. Een stijlrichting waarbij zowel binnen als buiten verbonden werd: architectuur, schilderkunst, beeldhouwkunst, industriële vormgeving werden één geheel. Rationeel, functioneel en zakelijk, waarbij de vorm de functie volgt.  Iets verderop in de nieuwe stad houden we halt voor vijf opeenvolgende imposante appartementsblokken, alle van de hand van Mikhail Eisenstrein, vader van de bekende Russische filmregisseur Sergej Eisenstein. De twee sfinxen bij één van de woningen herken ik, want ze komen ook voor in de film ‘Pantserkruiser Potjomkin’. Ik verneem nog dat hier ook de liberale filosoof Isaiah Berlin heeft gewoond. Of er geen typische Baltische architectuur bestaat, wilde ik weten? Toch wel, zo blijkt. Vrij massief, vooral avant-garde functionalisme, aldus mijn gids. Riga telt er nog welgeteld één uniek exemplaar van en dan nog in slechte staat. Waarom we nadien niet even halt houden in het Nationaal Art Nouveau Museum is me niet duidelijk, maar mijn gids troont me mee naar de Orthodoxe kathedraal van de Geboorte van Christus, een must see, zo heet het. En inderdaad het is een keuze. De buitenkant is al overweldigend, maar ook het interieur met de vele iconen is indrukwekkend. Je wordt er vanzelf nederig.

Jurmala

Na Riga blijkt Jurmala de tweede populairste trekpleister van Letland te zijn. Zeg maar het Saint-Tropez van de regio, want naast eigen volk noteer ik ook mensen uit Litouwen en Estland. Wellicht the place to be in de zomer, maar in het najaar is de badplaats vrij doods. Het stadje strekt zich uit over een kuststrook van 32 kilometer en ligt ingeklemd tussen de Golf van Riga en de rivier Lielupe. Jomas Iela  is een mooie, brede straat met veel restaurants, kunstgalerijen, souvenir- en andere winkels. Vooral de 19^e eeuwse houten huizen zorgen voor sfeer. Ik noteer dat er een aparthotel is, altijd handig mocht ik in de zomer eens terugkeren. Want ik vermoed dat er dan meer te doen valt. Neem bv het Dzintari Forest Park, bedoeld voor actieve en recreatieve activiteiten. Denk aan een speeltuin, een skate- en Tarzan klimpark, een rolschaatspiste, enkele restaurantjes en een uitkijkplatform op een toren van 33,5 meter, goed voor 12 balkons in het groen. Heb je echter geen zin om helemaal tot in de kruinen te klimmen, drink dan rustig een koffietje uit de handige automaat beneden. Ik noteer wel 10 verschillende soorten koffie n 8 chocoladedrankjes! Een andere aanrader is ook de 10 kilometer wandeling die van hieruit vertrekt. Of heb je eerder zin om eens uit te waaien aan zee zelf, keer dan op je stappen terug. Via een parkachtige omgeving met oude authentieke en nieuwe architectuur,  bereik je dan de kust. Het talrijk aangespoeld zeewier laat vermoeden dat de eerste honderden meters vrij ondiep zijn en dat klopt. Het Baltic Beach Hotel vlakbij  voert vijf sterren en is bekend om zijn SPA, zo blijkt. Meer dan 400 behandelingen en ontspannende activiteiten zijn voorzien. In het complex bevindt zich ook een medisch centrum naar verluidt. Hebben Namen en Nieuwpoort hun bronzen schildpad van Jan Fabre, ook hier  waakt een reuze bronzen schildpad over de buurt. Deze eyecatcher vraagt om gefotografeerd te worden, het reptiel staat tevens symbool voor Jurmala, verneem ik nadien op mijn terugreis. Daar passeer ik, net buiten de stad, een groot Outletcenter. Misschien een betere tip om halt te houden op een grijze dag.

Central Market

Maar nog beter is een bezoek aan de Centrale markt in Riga, één van Europa’s grootste marktplaatsen, eveneens vermeld op de UNESCO Werelderfgoedlijst. De markt is gehuisvest in vijf vroegere Zeppelin hangars in Art Decostijl. Die werden omgevormd tot grote hallen, goed voor 3000 standhouders. Elke hal heeft zijn specialiteit, van vis, over groente tot vlees en brood. Buiten is er nog een grote markt waar naast groenten en fruit, bloemen, kleding en curiosa worden verkocht. Opvallend zijn de gepensioneerde mensen die er hun eigen waren aan de man of vrouw brengen als broodnodige bijverdienste. Om de lokale keuken te leren kennen, raad ik je ‘Silkites un dillites’ aan, een seafood café waar je voor 8 euro van pannenkoek met zalm kunt proeven. Helaas, ook al stond er ‘open’ op het bord, de zaak was gesloten bij mijn bezoek. Terugkomen blijkt ook hier de boodschap.

Citytrip naar Riga
Met Baltic Airlines (airbaltic.com)
Verblijf : Pullman Riga Old Town Hotel, Jëkaba iela 24 (all.accor.com)

Lunch en/ dinner:

• Andalüzijas Suns Café, Elizabetes iela 83 (andaluzijassuns.lv)
• Petergailis Restorãns, Skãmu iela 25 (petergailis.com)
• Hotel Neiburgs, Jauniela 25/27 (neiburgs.com)
• B Bãrs Restorãns, Doma laukums 2 (bbars.lv)
• Gutenbergs Terase (restaurant-gutenbergs.lv)

Perscontact: Mathias Meere  MMeere@aviareps.com

Verslag en foto’s: Jempi Welkenhuyzen