11 sep Met de kids naar Flevoland
Flevoland, Nederlands jongste provincie (1986) werd ontworpen op de tekentafel. De voormalige Zuiderzee werd ingepolderd, landbouwgronden, natuurgebieden en steden ontstonden bijna vijf meter onder de zeespiegel. Tijdens ons verblijf in deze provincie ontdekten we land art: niet minder dan 9 landschapskunstwerken zijn een verademing in dit strak ontworpen gebied van landbouwgronden, wegen en grachten. https://www.landartflevoland.nl/
Maar wij gingen op zoek of deze provincie interesse bij de kids kan opwekken voor een prettig bezoek.
Batavialand
Museum Flevoland
Een bezoek aan Batavialand omvat een museum en een werf. In het museum maken de kids op een speelse wijze kennis met de geschiedenis van Flevoland.
In de inkomhal valt de Flevowand je onmiddellijk op: een 60 meter lang doek vertelt je de geschiedenis van Flevoland (een tijdsbalk van de ijstijd tot de 21e eeuw). Hieraan hebben 25 borduursters 14 jaar gewerkt. Het deed ons een beetje denken aan het wandtapijt van Bayeux.
Je wordt ondergedompeld in 7000 jaar geschiedenis. In het ‘Land van Michelle’ zie je hoe toen gejaagd, gevist en voedsel gezocht werd in de bossen.
Een hele omwenteling greep plaats vanaf 1918 bij het begin van de afsluiting van de Zuiderzee waardoor in 1932 een binnenzee (het IJsselmeer) en een nieuwe grondoppervlakte ontstond geschikt voor landbouw en bebouwing. Op historische foto’s zie je het levenswerk van Cornelis Lely, die de eerste plannen al ontwierp in 1891. In 1986 kreeg Nederland er een nieuwe provincie bij: Flevoland met als hoofdstad Lelystad.
Het waterbeheer is in deze regio van cruciaal belang, gemiddeld ligt de provincie 5 m onder de zeespiegel. In het museum leren de kids in ‘Het Watertheater’ al spelend de functies van sluizen, schotbalken, gemalen, dijken bouwen, …. Vloerspellen brengen wat kennis bij van de Gouden Eeuw, V.O.C.,
Sinds de drooglegging heeft men meer dan 400 wrakken gevonden een waar scheepskerkhof. Bij ‘vergane schepen’ is de ‘ventjager’ een pronkstuk: het is een schip dat de navette deed tussen vissersschepen en de wal. In zijn ruim had hij een bun gevuld met vers zeewater dat door de doorboorde scheepswand binnen stroomde zodat de vis levend aan wal gebracht werd. Wat er zoal in een wrak gevonden werd kan je zien in een vergaan ‘beurtschip’ (een schip dat een regelmatige verbinding tussen verschillende havens onderhield).
Werf
Kids ontdekken tijdens hun bezoek met een zoekkaart allerlei voorwerpen die ontdekkingsreizigers tijdens hun tochten nodig hebben. Een audiogids, vermomd als scheepskat, is hun speelse gids.
Op de Bataviawerf kom je in contact met de ambachten gelinkt aan de houten scheepsbouw. Al deze ambachten worden nu door tientallen vrijwilligers in de te bezoeken ateliers uitgevoerd. In de beeldsnijderij worden de versieringen voor de schepen gemaakt: hoe rijker een scheepseigenaar was hoe rijker de versiering. In de smederij maakt men alle metalen onderdelen van een schip en handwerktuigen. Touw en houten katrollen worden vervaardigd in het tuigerij. Het drukste atelier is de zeilmakerij. Hier worden de zeilen, zowel voor de historische schepen als voor de modelbouw gemaakt. Zo krijg je een boeiend beeld hoe 400 jaar geleden een schip gebouwd werd.
Een prachtig staaltje van modelbouw is de ‘Zeven Provinciën’ het oorlogsschip waarmee Michiel de Ruyter veel zeeslagen won. Het is uitgevoerd op schaal1:10. Dit gedetailleerd model telt niet minder dan 80 kanonnen. Maar de indrukwekkende versieringen op de achterkant van het schip zijn op ware grootte nagemaakt en hangen aan de muren. Op het binnenplein vind je het skelet van dit schip.
Oude volksspelen mogen niet ontbreken tijdens hun rondgang: steltlopen, hoepelen, ringwerpen, kopje hakken. Ook het maken van een springkoord staat op het programma.
Een passende finale van het bezoek is de Batavia: een VOC-schip dat tijdens zijn eerste reis in 1628 vanuit Texel voor een acht maanden durende reis naar Nederlands-Indië vertrok maar het leed al schipbreuk tijdens zijn maidentrip. Van 1985 tot 1995 werd van het schip een replica gebouwd in Lelystad. Onder de bezielende leiding van Willem Vos deden meer dan 600 jongeren vakkennis op. Dit zeilschip was zeewaardig en voer o.a. naar Australië.
Op de verschillende dekken zullen kids in hun nopjes zijn, volwassenen minder want de hoogte is meestal beperkt tot 1,5 m. Overal kraakt en piept het hout. Het was niet alleen vrachtschip, maar ook uitgerust met 24 gietijzeren kanonnen. Het verschil tussen een luxueuze kapiteinshut en de povere behuizing van de bemanning is opvallend! De film ‘De Scheepsjongens van Bontekoe” speelt zich voornamelijk af op de Batavia.
Het schip dient gerestaureerd te worden. Na de voltooiing in een droogdok zal het schip aan land blijven. Zo zal het nog imposanter tonen met de kiel uit het water.
Info: https://www.batavialand.nl/
Luchtvaartmuseum Aviodrome
Het Luchtvaartmuseum Aviodrome bestaat dit jaar 50 jaar en toont 100 jaar luchtvaartgeschiedenis in Nederland.
In het museum wandel je chronologisch door de luchtvaartgeschiedenis, beginnend met Icarus en replica’s van de eerste vliegtuigen zoals dit van de gebroeders Wright. Er wordt uitgebreid stilgestaan bij Anthony Fokker, je ziet de evolutie van zijn toestellen: van Fokker Spin uit 1910 tot een Fokker F27 uit de jaren vijftig. Tijdens WO1 werden zijn toestellen ingezet door de Duitsers, ingenieus was een driedekker die kon vuren doorheen de draaiende propellers
In de museumhallen kan je wandelen tussen meer dan 100 oude en nieuwe toestellen.
Regelmatig worden er thematentoonstellingen toegevoegd zoals deze over helikopters of over ‘luchtmeisjes’ (stewardessen).
Tijdens de (Nederlandse) herfstvakantie worden kids actief betrokken bij allerlei activiteiten die met ruimtevaart te maken hebben. Rond Sint-Niklaas kunnen kinderen helpen bij de cadeautjes die Sintairklaas moet vervoeren. In het replicagebouw van ‘Schiphol 1928’ kunnen zij pakjes sorteren, als douanier pakjes scannen, …
Tijdens het museumbezoek zijn er allerlei activiteiten voorzien, zoals een straaljager in papier vouwen en gooien. Er worden elke week tijdens de zomervakantie zelfs wedstrijden georganiseerd met een rondvlucht als eerste prijs. De kids kunnen dezelfde weg afleggen van een koffer op de luchthaven en komen zo roetsjend van de glijbaan. Tijdens een speurtocht met zeven testen kunnen kids een vliegbrevet behalen.
Ook op kindermaat is de 4D-film Skymania: je gaat met Thomas en Elsa in de tijd terug naar de pioniersjaren van de luchtvaart. 4D-film is een 3D-film met extra’s zoals neerslag, wind, geuren, … De meeste getoonde vliegtuigen vind je ook terug in de Aviodrome museumcollectie.
Buitenruimte
Het is een hele ervaring om dichtbij een imposante Boeing Jet 747 te kunnen staan, meestal krijg je die niet (lengte 70 m en spanwijdte 60 m) als je vliegt daar je via een jet bridge of vliegtuigslurf het vliegtuig instapt. Het te bezoeken vliegtuig is een combivliegtuig dat deels passagiers en vrachten vervoerde.
In een vliegsimulator kruip je in het vel van een passagier en je voelt de hobbelige start, turbulenties, … Je kan met kleine vliegtuigjes taxiën en zo enkele grote vliegtuigen passeren. Nog niet moe dan mogen de kids hun hart ophalen met vliegtuigspeeltoestellen.
In een hangar kan je vanaf een loopbrug zien hoe oude vliegtuigen gerestaureerd en weer vliegklaar gemaakt worden. Het is 75 jaar geleden dat KLM de eerste Europese luchtvaartmaatschappij was die een vlucht verzorgde van Amsterdam naar New York: een toestel wordt hersteld in de stijl van 1946.
‘Schiphol 1928’ is één en al nostalgie met oude filmfragmenten, allerlei luchtpostweetjes, een radiokamer en oude weerkaarten, ….
Aviodrome ligt pal naast Lelystad Airport, vanop de luchtverkeerstoren van ‘Schiphol 1928’ kan je de vliegbewegingen van sportvliegtuigen en helikopters spotten. Lelystad Airport werd meer dan twintig jaar geleden gebouwd om de grootste vakantieluchthaven Nederland te worden. Maar alle noodzakelijke vergunningen zijn nog niet toegekend en de vluchtactiviteiten beperken zich tot rond-, les- en zakenvluchten.
Info: https://www.aviodrome.nl/
Het belevenissenbos: het grootste speelbos van Nederland
Niet minder dan 40 ha lenen zich tot ‘natuurlijk spelen’. Kinderen vanaf 6 jaar vinden hier hun gading met diverse speeltoestellen. Basic kamperen kan je in je eigen tenten op drie velden.
Naast de zwemvijvers zijn er meer dan 140 speeltoestellen, meestal over of langs het water. Je vindt er wandelroutes, o.a. naar de ‘Paardenvallei’ waar wilde paarden vertoeven. Meer avontuurlijk zijn het BMX-parcours of het hindernissenparcours op een stormbaan.
Je eigen picknick meebrengen is aanbevolen want er is geen catering voorzien. Met al de speeltoestanden in en rondom water (en modder) is misschien (koud)douchen aangeraden. Je vindt ze bij de ingang, samen met omkleedruimtes, toiletten en …. afvalcontainers.
Het belevenissenbos wordt beheerd door een stichting. Het bezoek is gratis, aan de ingang wordt wel een ‘donatie’ van 1 € per persoon gevraagd. Er is wel geen permanent toezicht in het bos.
Info: https://belevenissenbos.nl/
Een boottocht naar de Marker Wadden
Door de bouw van afsluitdijken werd het biologisch leven in het Markermeer arm. Door de aanleg van natuureilanden bevorderde men niet alleen het vis- en vogelbestand, maar werden ook allerlei vormen van recreatie mogelijk: wandelen over 2 uitgestippelde routes, vogels spotten vanuit kijkhutten, een uitkijktoren beklimmen, schelpen zoeken of van het strand genieten.
Vanuit Lelystad-Bataviahaven vaart een veerboot. Er is een informatiecentrum en beperkte catering en je kan er in eilandhuisjes overnachten.
https://www.natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/marker-wadden
Hansje en Grietje Pannenkoekenhuis en speelpark
Wat eerder begon als een klein pannenkoekenhuisje en speeltuin, door Hans en Grietje, want zo heten de eigenaars, is uitgegroeid tot een magisch complex met binnen- en buitenspeelgelegenheid en een restaurant met onder meer bewegende tafels.
Bij slecht weer zijn er nog speelmogelijkheden: een speelkelder, glijbanen, een grote toverketel om verstoppertje te spelen, ….
Toegang en parkeren zijn gratis. Wil je smullen aan een bewegende tafel dien je wel vooraf te reserveren (extrakost van € 30)
TIP: Plan je bezoek aan Flevoland tijdens de schoolvakanties in Nederland anders mis je veel op kindermaat afgestelde animatie. Info op https://www.schoolvakanties-europa.nl/nederland/
Algemene info Flevoland: https://www.visitflevoland.nl/nl
Perscontacten:
- Flevoland: Carla Bierma carla@visitflevoland.nl
- Batavialand: Wim Koper reserveringen@batavialand.nl
- Aviodrome: Sietze Hess Sietze@contentcoalitie.nl
Tekst en foto’s: Didier Van Houts
Foto header: Land art de gehurkte man (Antony Garmley)
Foto Uitkijktoren op Marker Wadden: Dirk Wijnen/Natuurmonumenten