Turijn, topbestemming voor een citytrip

24 nov Turijn, topbestemming voor een citytrip

Het Piemontese Turijn aan de Po wordt vaak geassocieerd met een gauwe industriële stad. Fiat, Ferrero, Martini of Lavazza. Maar Turijn is zoveel meer: elegant, met flair en charme, barstend van de barokke architectuur. Maar ook de hotspot voor lekker eten, studenten en liefhebbers van cinema. En van twee succesvolle voetbalclubs: Juventus en Torino.

Goed voor een weekendje weg dus. Tal van touroperators bieden je de kans.  Zelf kreeg ik de kans via het bureau Pomilio.com dat me attendeert op de Nitto ATP Finals, waarvan de 53^e editie voor de tweede keer plaats vindt in Turijn. Een goed idee want de gaststad mag tot 2025 de eindejaarskampioenschappen ontvangen. En Novak Djokovic kent intussen als winnaar meer dan ooit de impact van de hard courts van de Pala Alpitour. Naast tennis is er heel wat ‘to do’ in het historisch centrum en daarbuiten.

Castra Taurinorum

Ik begroet Marissa en Cristina in het Palace Hotel, waar ik twee dagen zal verblijven. Zij introduceren mijn gids Carla Rigazzi. Turijn is gesticht rond 28 voor Christus toen de Romeinen hier een militair kamp oprichten. In de middeleeuwen is er al een unief, maar de stad wordt pas echt belangrijk in de 16^e eeuw, onder Emanuel Filibert van Savoye. In 1861 is Turijn zelfs even hoofdstad. Nadien neemt Florence dat over en uiteindelijk wordt Rome de voornaamste plaats van het land. Door de nederlaag van Italië in de Tweede Wereldoorlog wordt de republiek ingeluid.

Rechtlijnig stratenplan

Cinemamuseum

De laatste 20 jaar is veel veranderd in Turijn. Sinds de koffie-industrie taant, heeft men ingezet op cultuur, architectuur en kunst. De toeristische infrastructuur heeft veel te danken aan de komst van de Olympische winterspelen in 2006.  Ook de oprichting van Artissima, één van de belangrijkste kunstbeurzen in de jaren ’90 van vorige eeuw heeft bijgedragen tot de transformatie van de stad. En tot 2025 mag Turijn de ATP Finals tennis organiseren.  Er is dus altijd wel wat te doen. “Er waait intussen ook een groene wind door de stad.  Tal van pleinen en straten zijn autoluw tot vrij. Villa’s en kastelen krijgen een nieuwe bestemming. En de stad wordt zoals een schaakbord rechtlijnig fasegewijs wijk per wijk uitgebouwd. Van noord naar zuid en oost naar west zie je lange, brede boulevards. En er loopt momenteel één metrolijn, de tweede zit letterlijk in de pijplijn”, aldus Carla. “ Weet je, Milaan en Rome hebben de naam, maar Turijn telt 18 km Arcades! Meer dan in Bologna.”

Barok

Dat brengt ons meteen bij Carlo di Castellamonte, één van de belangrijkste exponenten van de Piemontese barok. Denk aan zijn ontwerpen van de Santa Cristinakerk, het Caraglio Paleis, het kasteel van Valentino of het koninklijk paleis. “ De Piazza San Carlo en het paleis is geïnspireerd door Place des Vosges in Parijs”, weet mijn gids waarna een heel verhaal volgt over de Turijnse aristocratie.  Ik onthou dat de symmetrie symbool staat voor controle door het huis van Savoye.

Enogastronomie

Gianduotti

Gastronomen zijn fijnproevers. Kenners dus. Ik sta eerder bekend als een lekkerbek. Chocolade is specialiteit nummer één in Turijn. “ Vooral dan de ‘gianduiotti’, een romige blend van hazelnoot en cacao”, legt Carla uit. Ze neemt me onder de arm naar ‘Stratta’, een heus dessertrestaurant, ook op de Piazza  San Carlo.” De chocolade werd aanvankelijk verdeeld met carnaval en vernoemd naar de maskers Giandua.”  Een tip ? Rond drie uur ’s middags is het er meestal vrij rustig. De dame die me bedient is supervriendelijk. En buiten de kleine chocolaatjes raad ik je de marron glacé en de montblanc aan.  Voor koffie moet je dan weer bij het historische Belle Epoque Caffe Torino zijn. ‘E arrivato Il tartufo’ zegt het uithangbord. Niet voor niets gaan hier illustere voorgangers me al voor een espresso, gebak of lunch: James Stewart, Ava Gardner, Brigitte Bardot of de onvergetelijke Erminio Macario. Ik zie ze zo weer van de prachtige smeedijzeren trap afdalen. Nog een tip? Er bestaat een heuse ‘historic cafes route’, check maar online en je komt de prachtigste interieurs uit de 19^e eeuw tegen.

Geuren en kleuren

Xerjoff

Op naar Xerjoff aan de Via Cavour! Een exclusieve parfumerie en niet toevallig sponsor van het ATP Finals tennistornooi. Sergio Momo gaat voor de meest gesofisticeerde odeurs. De ‘Torino 22’ is de must van het moment. Als het flesje van 50 ml opengaat komt er een bouquet los van bargamot, eucalyptus, saie en musk. Een heuse reukervaring. Alle designflesjes worden gevat in een mooie kast. Geur en kleur, want het oog wil ook wat. Gemiddeld betaal je 250 euro, maar sommige luchtjes kosten wel 600 euro. Van een nicheparfum gesproken, sommige flesjes zijn van hoogstaand Luigi Bormioliglas. Stijl onderscheidt zich, zoveel is duidelijk. Van parfum naar mode is maar een kleine stap. Dus sla ik de Via Lagrange in voor de populairste high-end merken ter wereld: Prada, Chanel, Dior, Moncler en Ralph Lauren, om iets te noemen. Een lekkere kop cacao  bij Guido Gobino aan het eind van de straat is meegenomen.

Mole Antonelliana

Mole Antonellia

Hét symbool van de stad  is de Mole Antonelliana toren. Het gebouw is vernoemd naar de architect Alessandro Antonelli, die opdracht krijgt van de Joodse gemeenschap om een synagoge te bouwen. Maar megalomaan als hij is, wil Alessandro het hoogste gebouw ter wereld bouwen. Telkens weer moet er meer geld worden opgehoest want de plannen wijzigen constant en de tijd loopt uit. Nadat de Joden de handdoek in de ring gooien, wordt het gebouw afgewerkt ter ere van koning Victor Emanuel 2. Momenteel is er het Nationaal Filmmuseum in gevestigd. Daarbij wordt niet alleen de rijke collectie van Maria Adriana Prolo getoond, maar biedt het museum het meest complete overzicht van filmerfgoed in het Westen. Je reist er door de tijd tot de VR- cinema van vandaag. Er is ook een afdeling restauratie gehuisvest. Zeker de moeite waard is ‘La macchina del cinema’, waar alle aspecten rond film aan bod komen: screenplay, kostuums, licht, editing, studio etc.  Een weetje: Turijn wordt vaak als decor gebruikt voor de stad Rome. Momenteel loopt er een expo rond filmdirector Dario Argento. Bekende regisseurs als Fellini of Hitchcock staan bekend als eerdere bezoekers. Neem de lift tot op 85 meter voor een view over de stad.

Officini Grandi Riparzioni

Oftewel OGR. Een voormalig industrieel pand uit de 19^e eeuw dat destijds dienst heeft gedaan als herstelplaats voor treinen. Ongeveer tien jaar terug zijn de renovatiewerken gestart onder de designers Delorenzi en Guixé en in 2017 opent het complex opnieuw de deuren. Beschermd erfgoed is één vleugel voorbehouden voor techniek, de andere voor cultuur. De tentoonstellingsruimte en de concertzaal zijn enorm groot en hoog. De co-working space is goed in gebruik wanneer ik op zoek ga naar het restaurant Snodo. Daar geniet ik van een lekkere prosecco Valdobbiadene, gevolgd door een stevig kalfsgerecht, gelardeerd met een rode Diano d’ Alba.

Extra Vermouth

Caffé Elena vermouthtasting

Let op, vanaf 18 uur wordt er geen koffie maar aperitief gedronken in de caffé’s. Zo ook bij Caffè Elena. Deze zaak staat bekend voor zijn ‘Vermouth’ tastings. Het is niet zomaar een proeverij, het is haast een ritueel.  Ik kan kiezen uit dry, extra-dry, amber en rood. Mijn buren opteren eerder voor een cocktail, merk ik.  De tasting wordt vergezeld van Piëmontese producten als kaas, ansjovis en charcuterie. De extra-dry geniet mijn voorkeur en ik besluit er nog eentje van te nemen.

Dag twee

Vroeg uit de veren voor een verkwikkende wandeling langs de Po. Ik noteert mooie residentiële villa’s in de heuvels aan de oostzijde van de rivier. Naast de Po ligt ook de grote botanische tuin van Turijn: Parco del Valentino en de Giardino Roccioso.

Kunstwerk in het stadspark

Turijners komen er graag chillen. Je kunt er fietsen en gocarts huren. Het is een Engelse tuin met een Franse twist. Daar buigen twee lantaarnpalen teder naar elkaar. Her en der duikt een kat op, waarvan ik de betekenis niet kan achterhalen.  Maar bij de visser van Marasciuolo is ze er weer. Speciaal is zeker de Borgo Medioevale. Dat is een pastiche van een middeleeuws dorpje met bouwstijlen uit zo’n veertig dorpen  in Piëmonte.  Gebouwd voor een grote tentoonstelling in de 19e eeuw, moest het reeds lang zijn afgebroken, ware het niet dat studenten architectuur er nu leren hoe het was te wonen in de 15^e eeuw. Binnen vind je winkeltjes en kun je verpozen bij een hapje en een drankje. Midden in het park ligt ook nog het Castello del Valentino, dat onderdak biedt aan de faculteit Architectuur van de Politecnio universiteit. Tijdens de tijdelijke tentoonstellingen ook open voor publiek.

Palazzo Madama

Palazzo Madama tentoonstelling kledij Savoye dynastie

Oftewel UNESCO erfgoed. Een stadspaleis van Savoye destijds waar nu het Museo d’arte Antica is gevestigd. Een mix van Vlaamse en Italiaanse meesters. Het topstuk ‘portret van een man’ door Antonello da Messina en een grote collectie van Defendente Ferrari zijn must-sees. Leuk zijn de miniaturen, een gift door de vader van Carla Bruni. Ik sluit er af in een salonnetje met een proeverij van sprankelende moscato d’Asti wijn. Mooi mousserend, zeker de Gancia cuvée 24 mesi, metode classico.

Chri-Chri

Om te eindigen bij Ziccat, die sinds 1958 artisanale chocolade maakt. Men verzekert me dat er meer dan 60 procent chocolade in de pralines zit.

Alle smaken passeren de revue: karamel, peper, pistache, bessen, amaretto. Ik onthou het mooie verhaal van de ‘Chri-Chri’ praline. Paulo en Cristine werden verliefd. Elke dag bracht Paulo een zelfde bonbon mee voor zijn liefje. Ziccat noemde het liefdeschocolaatje bij de verloving daarom ‘Chri-Chri’, naar Cristine.

Caffé Fiorio

Afronden doe ik bij Fiorio. Nog zo’n historisch 18^e eeuws café. Destijds een ontmoetingsplaats voor intellectuelen en notabelen van de stad. Er wordt niet alleen lekker ijs en sabayon geserveerd, de kaart spreekt over ‘Agnolotti casarecci del Plin’. En Raisa Cerusec, een Roemeen, die hier al 20 jaar woont is verantwoordelijk voor de taarten en andere desserts.

Kort samengevat, Turijn in een notendop, een authentieke ervaring. Ik kom terug.

Info: http://comune.torino.it

Perscontact: Giovanni Cellini  g.cellini@blumm.pomilio.com

Tekst en foto’s: Jempi Welkenhuyzen