22 jul Bezenderde ooievaars keren feilloos terug naar het Zwin
Het project van het Zwin Natuur Park en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen om jonge ooievaars te bezenderen is een succes. Met behulp van deze zender kunnen wetenschappers belangrijke informatie inwinnen over de trekroutes van de ooievaars. Om het wetenschappelijk onderzoek verder uit te breiden, werden dit jaar opnieuw vijf jonge Zwinooievaars bezenderd.
Uniek project
Het bezenderen van ooievaars is een uniek project waarvoor het Zwin Natuur Park samenwerkt met het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN). Het project startte op 26 juni 2019 met de bezendering van de drie jonge ooievaars Reinout, Hadewych en Emily. Het jaar daarop kregen ook Kris, Guido, Cora en Esperanza een zender. De zenders die geproduceerd worden in Litouwen wegen amper 25 gram, wat minder is dan een 1% van het gewicht van de ooievaars. De zenders werken op zonne-energie en geven heel nauwkeurig de positie van de ooievaars weer. Begin augustus start de trektocht van de ooievaars en vanaf dat moment kunnen ze via de pc gevolgd worden in hun doen en laten.
Verrassende resultaten
Het zenderproject toont welke trekroutes de ooievaars nemen, waar ze overwinteren en met welke uitdagingen ze onderweg te maken hebben. Zo stelde het natuurpark en het KBIN vast dat geen enkele zenderooievaar de Sahara overstak en verder getrokken is dan Marokko. De verste afstand die één van de ooievaars aflegde was 2.100 km tot bij de stad Rabat in Marokko. Alle jonge zender-ooievaars trokken in de late zomer zuidwaarts. Sommige zenderooievaars trokken een aantal dagen in groep naar het zuiden, maar anderen verlieten de groep al na een dag. Een kleine minderheid koos Spanje als overwinteringsplaats terwijl anderen verder trokken naar Marokko. De vogels verblijven daar vooral op vuilnisbelten en in de buurt van afvalverwerkingsbedrijven. Nu Europa wil dat de open stortplaatsen in Spanje verdwijnen, rijst meteen ook de vraag waar de ooievaars dan zullen verblijven en hoe ze zullen overleven. Tijdens hun eerste noordwaartse trek in hun eerste levensjaar keerden alle zenderooievaars weer terug naar het noorden. Omdat ooievaars pas ten vroegste vanaf hun derde levensjaar gaan broeden, keren jonge ooievaars veel later terug dan oudere. Een deel van de vogels keerde voor een tijdje terug naar het Zwin, anderen trokken verder en kwamen zo in Nederland terecht.
Grote overlevingskans
De overleving van de zenderooievaars is hoog. Dat is opvallend want jonge vogels hebben doorgaans een lagere overlevingskans dan de oudere. Van de in totaal zeven vogels die in 2019 en 2020 bezenderd werden, zijn er nog vijf in leven. Emily die op 26 juni 2019 een zender kreeg werd in februari 2020 geëlektrocuteerd op een hoogspanningslijn nabij het plaatsje Ksar El-Kébir in Noord-Marokko. Op 17 januari 2021 kwam er slecht nieuws van zenderooievaar Guido die in de buurt van een spoorweg vlakbij Tanger het leven liet.
Peters en meters
Het bezenderen van een ooievaar kost 1.062,50 euro, exclusief BTW. Daarom kregen bedrijven en particulieren dit jaar de kans om een zender te sponsoren en zo peter of meter te worden van de Zwinooievaars. De natuurgidsen van het Zwin Natuur Park sponsorden twee zenders, het autobedrijf Land Rover Spegelaere uit Brugge en Zwinbistro The Shelter werden sponsor van elk 1 zender. De peters en meter kozen de namen Murshid, Gerana, Spencer en Mathilde. Het Zwin Natuur Park nam de zender voor een vijfde ooievaar voor haar rekening en gaf hem de naam Léon, een eerbetoon aan Léon Lippens die in 1952 het natuurreservaat ‘Het Zwin’ stichtte.
Resultaten
De vluchtroutes, de resultaten van het onderzoek en het verhaal van elk van de 12 bezenderde ooievaars is te volgen op de sociale media van het Zwin Natuur Park en via www.zwin.be
Info: www.zwin.be
Perscontact: Steven Leenknegt Steven.leenknegt@west-vlaanderen.be & info@zwin.be
Tekst en foto: Rita Goethals
Foto: Peters en meters van de bezenderde Zwinooievaars