30 okt Dieric Bouts Beeldenmaker
Ter gelegenheid van de Dieric Bouts tentoonstelling in M Leuven publiceerde Hannibal dit kunstboek.
Het boek schetst vooreerst het Leuven van de 15e eeuw toen Dieric Bouts zich daar vestigde: de stad kende een opmerkelijke groei met de stichting van de universiteit, de Abdij van Park met de best bewaarde kloosterbibliotheek uit de Nederlanden, de opkomst van broederschappen en gilden. Deze welvarende periode leverde Bouts talrijke schilderopdrachten op van de gegoede burgerij en kloosterorden.
In welk artistiek milieu leefde Bouts? Waarschijnlijk was Rogier van der Weyden zijn leermeester: sporen hiervan vind je terug in ‘de kruisiging’ en ‘de kruisafneming’. Ook invloeden van Jan van Eyck en van Petrus Christus zijn aanwezig. Verder wordt in het boek aandacht besteed aan enkele karakteristieken van zijn schilderkunst, zoals de ‘contemplatieve blik’ van zijn personages.
Zeer uitgebreid worden enkele van zijn meesterwerken besproken, zoals de Triptiek van de kruisafneming, Christus met doornenkroon, de Gelukzaligen op weg naar de hemel en de Val van de verdoemden, de Gerechtigheid van Keizer Otto III en de Vuurproef.
Boeiend zijn de vragen hoe Bouts zich de techniek van het centrale vluchtpuntperspectief eigen maakte, en of hij de uitvinder was van de landschapsschilderkunst met dieptezicht.
Een transhistorische benadering: daar het moeilijk is om alle culturele en maatschappelijke symbolen in een oud schilderij te achterhalen kan de toeschouwer dit vanuit zijn eigen, hedendaagse ervaring interpreteren. Daarom worden beelden uit verschillende tijdperken naast elkaar geplaatst: zoals de lijdende Christus en sporters van vandaag (Eddy Merckx) die fysiek afzien, Maria met Kind en Beyoncé tijdens de Grammy Awards. Ook zijn landschappen worden vergeleken met beelden uit bekende films (Star Wars). Als laatste item wordt het opvullen van een virtuele ruimte door Bouts vergeleken met ‘Il vangelo secondo Matteo’ van Pasolini. Deze transhistorische benadering roept echter wel kritische vragen op.
Dit lijvig boek is prachtig geïllustreerd met 123 (detail)afbeeldingen.
Een uitgave van Hannibal Books, 2023, 240 p, € 49,95 ISBN 978 94 6466 666 3
Recensent: Didier Van Houts