21 sep Eilandtuin Plantentuin Meise ingehuldigd
Op 21 september worden de talrijk opgekomen aanwezigen verwelkomt door Steven Dessein, administrateur-generaal Plantentuin Meise.
Steven Dessein en Jo Brouns
Vlaams minister van Economie, Wetenschap en Innovatie, Werk, Sociale economie en Landbouw, Jo Brouns, benadrukt bij de feestelijke opening het wetenschappelijk belang van een levende collectie water- en moerasplanten: “Plantentuin Meise koestert de ambitie om met een levende collectie water- en moerasplanten substantieel bij te dragen aan het behoud van plantensoorten voor de toekomst. Het ontwikkelen en beheren van een levende collectie water- en moerasplanten stelt heel specifieke horticulturele en logistieke eisen wegens de ecologische en kweek technische vereisten. De nieuwe Eilandtuin van Plantentuin Meise biedt met het omringende water en de zonnige ligging, de ideale startsituatie om een aantrekkelijke en duurzame water- en moerastuin te ontwikkelen, die plaats biedt aan een rijke collectie planten”. De geschiedenis van de botanische tuin gaat terug tot 1797, daarmee viert de Plantentuin dit jaar zijn 225e verjaardag. De Plantentuin beheert één van de grootste collecties levende planten van Europa. Die zijn niet alleen een aantrekkingspool voor bezoekers uit alle windstreken, maar vormen ook een wetenschappelijk en horticultureel instrument van wereldformaat. Wetenschappers bestuderen de wereldwijde diversiteit van planten, paddenstoelen en wieren, van Antarctica tot de regenwouden van Congo. Vlaanderen heeft reeds heel wat geïnvesteerd in de Plantentuin dankt zij het masterplan, denken we maar aan het serrecomplex, de onthaalinfrastructuur, … Ook wordt er nog verder geïnvesteerd in duurzaamheid van de Plantentuin, er komen nog 350 zonnepanelen en men bestudeert ook de mogelijkheid van een warmtepomp om de serres te verwarmen. Ook in de onderzoeksgebouwen zal men nog investeren.
Peter De Wilde
Ook Peter De Wilde, administrateur-generaal van Toerisme Vlaanderen is aanwezig op de opening van deze bijzondere tuin. Hij spreekt in naam van Vlaams minister van justitie en handhaving, omgeving, energie en toerisme, Zuhal Demir. De tuin is immers het sluitstuk van het investeringsprogramma van Toerisme Vlaanderen ‘Plantentuin Meise 2.0’. Zuhal Demir: “Ik ben opgetogen met deze nieuwe realisatie. Het is een extra troef voor de Plantentuin. De Eilandtuin toont wat de Plantentuin als toeristische attractie wil uitstralen: vernieuwende, belevende architectuur van hoog niveau, integraal toegankelijk en toch speels waardoor het een beleving wordt voor elke Plantentuinbezoeker. De Plantentuin zit als toeristische bestemming in de lift. In 2021 kwamen er maar liefst 227 689 bezoekers over de vloer, een record. Op 10 jaar tijd is het aantal bezoekers dus meer dan verdubbeld en daarmee zit de Plantentuin op schema om tegen 2025 250000 bezoekers op jaarbasis aan te trekken.” De centrale doelstelling van het project was om door gerichte investeringen een duidelijker en aantrekkelijk profiel te geven voor binnen-en buitenlandse bezoekers aan de hand van verhaallijnen en een attractief bezoekerscentrum. Tuinen zitten wereldwijd in de lift, jaarlijks bezoeken ongeveer 250 miljoen mensen botanische tuinen en arboreta wereldwijd. Sommige tuinen zijn daarmee uitgegroeid tot belangrijke toeristische trekpleisters, bijvoorbeeld Kew Gardens in Londen. Toevallig heeft hij deze zomer Kew Gardens bezocht en als hij het potentieel en de schoonheid van de plantentuin Meise vergelijkt dan hoeven we op wetenschappelijk vlak Kew Gardens misschien nog te benijden maar op esthetisch, cultuurpotentieel en toeristisch vlak staan we er zeker. Ook heeft Toerisme Vlaanderen zich niet beperkt tot investeren maar de Plantentuin is ook meegenomen in hun promotiecampagnes.
Tot slot wordt de nieuwe Eilandtuin plechtig geopend. In het hart van Plantentuin Meise ligt midden in de vijver van het Kasteel van Boechout een klein eiland. Een ideale plek om een nieuwe botanische collectie op te huisvesten met diverse water-, oever- en moerasplanten en -bomen van over de hele wereld. Het winnende wedstrijdontwerp stelde voor het project te realiseren in twee conceptuele stappen: Om de water- en moerastuin toegankelijk te maken en de oversteek vanaf de oever mogelijk te maken, werd eerst een 430 meter lang, meanderend, betonnen platform gestort doorheen het eiland. Door direct te storten op het bestaande eiland (en op dieperliggende paalfunderingen) werd op een eenvoudige ‘in-situmanier’, één grote structuur gemaakt die de hele watertuin doorkruist. Het bestaande eiland diende als ‘bekisting’ voor dit pad. Het afgraven en ophogen op diverse plaatsen, bracht daarna het water binnen in het oorspronkelijk eiland. Het eiland veranderde zo naar een archipel van diverse eilanden, met een ‘microtopografie’ van niveaus vlak onder en boven het wateroppervlak, waardoor een breed spectrum van diverse water- en moerasbiotopen ontstonden: een mangrove, een varenmos, een Elzenbroekbos, een Japanse watertuin, een binnenpoel, … Tegelijkertijd kwam door het afgraven van de aarde onder de betonnen constructie deze los van de grond, en veranderde het geheel in een 430m lange, meanderende wandeling ‘boven’ de verschillende watertuinen. Op dit ogenblik is de eilandentuin nog in een beginfase. Het zal waarschijnlijk nog zeker twee jaar duren voor de tuin volledig in volle glorie zal te bezichtigen zijn gezien de zomer van 2021 te nat en 2022 te droog was voor de planten.
Kasteel en water en deel eilandentuin
De Eilandtuin is een onderdeel van het thema historische tuinen. Het romantische concept van een eiland (afzondering, exotisme, ruwheid, …) heeft bij de architecten Gijs Van Vaerenbergh en Atelier Arne Deruyter geleid tot de creatie van een gesloten moerastuin, waar je ‘binnen’ moet stappen. Eens het eiland volgroeid zal zijn, wisselt de dichte, volle begroeiing af met buitenkamers en open plekken, mysterieuze ruimtes waar je even weg bent van de open structuur en zichtassen van de Plantentuin. Het eiland is fysiek geïsoleerd van de rest van de Plantentuin, terwijl het tegelijk van op diverse plaatsen rond de vijver zichtbaar is. Het is dus een geïsoleerde entiteit en tegelijk een landmark binnen het domein. Vanaf de oevers heb je geen volledig overzicht op wat zich op het eiland afspeelt, wat de bezoekers uitnodigt om op ontdekking te gaan.
Info: https://www.plantentuinmeise.be/nl/
Perscontact: Koen Es – koen.es@plantentuinmeise.be
Manon van Hoye – manon.vanhoye@plantentuinmeise.be
Verslag en foto’s: Marc Declercq