05 dec Het nieuwe AfricaMuseum is open
Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika dankt zijn ontstaan aan een tijdelijke tentoonstelling die in 1897 zijn deuren opende als koloniaal luik van de wereldtentoonstelling in Brussel. De drijvende kracht achter dit initiatief was koning Leopold II. De koloniale tentoonstelling moest een uitstalraam worden voor ‘Congo’ en meer interesse opwekken voor dit land bij de Belgische bevolking. Om onderdak te bieden aan dit groots opgezette evenement liet Leopold II op zijn koninklijk domein in Tervuren het Koloniënpaleis optrekken. Omdat de tentoonstelling met meer dan een miljoen bezoekers zo’n succes kende, vormde Leopold II het Koloniënpaleis om tot een permanent museum en ontstond het Musée du Congo. Van bij het begin was het museum ook een wetenschappelijke instelling. Vrij snel bleek het Koloniënpaleis echter te klein om nog langer onderdak te bieden aan de snel groeiende collecties en besliste de koning om een groter museum te laten bouwen. De Franse architect Girault werkte de plannen uit en in 1904 werd begonnen met de bouw van het huidige museum. In 1910 huldigde koning Albert I het door Girault opgetrokken bouwwerk in als ‘Musée du Congo Belge’. Na de onafhankelijkheid van Congo in 1960 veranderde de naam van de instelling in ‘Koninklijk Museum voor Midden-Afrika’.
Na een inleidende film is het Guido Gryseels, algemeen directeur, die de talrijk opgekomen Nederlandstalige pers bedankt voor hun aanwezigheid. Precies 120 jaar leden werd het ‘musée du Congo’ opgericht. Met trots kan hij vandaag een compleet vernieuwd museum voorstellen met een nieuwe tentoonstelling en een vernieuwde infrastructuur. De renovatie was dringend noodzakelijk. Het was een ouderwetse tentoonstelling die het beeld gaf van 60 jaar geleden, nog voor de dekolonisatie van Kongo. De directeur gaat ook in op hoe ze de nieuwe tentoonstelling hebben opgebouwd. Nu wordt er kritisch gekeken naar de kolonisatie. ‘Als je naar het koloniale verleden kijkt met de ogen van vandaag, dan moet je besluiten dat het kolonialisme als systeem en bestuursvorm immoreel is en dat we daar volledig afstand van moeten nemen’ deelt de directeur mee.
Tijdens de sluiting, die 5 jaar duurde, zijn de activiteiten verder doorgegaan. Het museum is een wetenschappelijke instelling met 80 wetenschappers verspreid over 4 domeinen en werkzaam in 20 Afrikaanse landen. Per jaar heeft men 120 Afrikaanse wetenschappers opgeleid.
Vervolgens is het Bambi Ceuppens, hoofdcommissaris voor menswetenschappen in de permanente tentoonstelling die het woord neemt. Zij schetst hoe het museum is geëvolueerd van een dode tentoonstelling zonder de mens naar een levende tentoonstelling van de mensen in Afrika. Ook het koloniale verleden is een thema. In de tentoonstelling werpen we een kritische blik op dit koloniale verleden. Er is veel aandacht op de lange geschiedenis van de mens in Afrika., maar ook het hedendaagse Afrika wordt in de kijker gesteld. Vanuit het Westers perspectief begint de geschiedenis van Afrika al te vaak met de komst van de Europeanen. Nochtans is de mens ontstaan in Afrika. In een andere zalen wordt stilgestaan bij rituelen en ceremonies en anderzijds talen en muziek.
Als derde spreker is het Tine Huysse, commissaris natuurwetenschappen voor de permanente tentoonstelling die een overzicht geeft van wat er te vinden is over landschappen en biodiversiteit.
Tot slot belicht Bruno Verbergt, directeur publiekgerichte werking, de concrete werking van het museum. Het standaard tarief bedraagt 12 euro, jongeren tot 18 jaar kunnen gratis het museum bezoeken. Men kan ook opteren voor een jaarabonnement en hiervoor betaalt men 20 euro. Tijdens de week (gesloten op maandag) is het museum toegankelijk van 11 tot 17 uur. Groepen kunnen wel al starten om 9.30 uur. In het weekend en tijdens de vakantie kan men van 10 tot 18 uur een bezoekje brengen aan het museum. Voorlopig is er wel nog een parkeerprobleem, men heeft nog geen vaste parking.
Aansluitend wordt het vernieuwde museum bezocht. In het museum wordt op dat moment nog met man en macht gewerkt aan de vernieuwde tentoonstelling.
Info: www.africamuseum.be
Perscontacten: Kristien Opstaele: kristien.opstaele@africamuseum.be
Tekst en foto’s: Marc Declercq