01 dec Joods Museum van België: Sol LeWitt: Wall Drawings, Works on Paper, Structures (1968 – 2002)
Het Joods Museum van België in Brussel presenteert een nieuwe tentoonstelling gewijd aan de Amerikaanse conceptuele kunstenaar Sol LeWitt (1928-2007). Het betreft een expositie gemaakt op maat van het museum, met archiefstukken, prototypes, digitale kunst en veel meer uit privé en openbare collecties. Barbara Cuglietta en Stepanie Manassen tekenen voor het curatorschap en dit in nauwe samenwerking met de stichting die de nalatenschap van de kunstenaar beheert.
Wall Drawings
Solomon (Sol) LeWitt is geboren in Hartford Connecticut in een familie van Joodse migranten uit Rusland. Hij was één van de pioniers van de conceptuele en minimalistische kunst. Vooral zijn ‘Wall Drawings’ zijn zeer bekend. Hoewel niet religieus onderhield hij een stille, hardnekkige band met het Jodendom. In de jaren negentig van vorige eeuw raakte hij actiever betrokken bij de gemeenschap. Hij ontwierp de nieuwe synagoge van de Reform Gemeente Beth Shalom Rodfe Zedekt, die 20 jaar geleden werd geopend. Een niet eenvoudige klus, want LeWitt wilde zijn geometrische vormen in de ruimte in overeenstemming brengen met het ritueel gebruik van het gebouw. De koepel, als een vulkaan, verwijst naar de kolkende energie van de heilige ruimte, de lichtinval was asymmetrisch en de davidster prijkt in het dak. Het motief van de Davidster zal vaak voorkomen in zijn oeuvre. Aan de hand van archieven, tekeningen, foto’s en getuigenissen verkent de tentoonstelling in Brussel de ontstaansgeschiedenis van dit grote project dat tot nu toe weinig bekend is gebleven bij het brede publiek.
Nauwe relaties
Davidster
De tentoonstelling belicht ook een ander vergeten aspect van LeWitts carrière, nl. de nauwe relaties die de kunstenaar door de jaren heen ontwikkelde met ons land. Hij onderhield goede contacten met verzamelaars, galeriehouders, kunstenaars en architecten. Zo zal onder meer Wall Drawing #138 voor het eerst ontstaan in galerie MTL in Brussel. Een galerie die een pioniersrol speelde bij de introductie van conceptuele kunst. Ook de samenwerking met architect Charles Vandenhove bij het ontwerp van het Universitair ziekenhuis komt aan bod. En eigenlijk krijgt men als kijker zo een dubbele première want ook hier worden voor het eerst stukken getoond die voortspruiten uit deze samenwerking. Voorts wordt in deze ruimte de kubus als iconische vorm in een eerbetoon aan Le Witts praktijk getoond.
Iconische kubus
Alle werken zij afkomstig uit Belgische openbare en privécollecties, evenals uit de LeWitt Collection. De Wall Drawings, die rechtstreeks op de muren van het Joods Museum zijn aangebracht, vormen een aparte ervaring. Jonge kunstenaars en studenten uit drie Brusselse kunstacademies hebben samengewerkt met professionele tekenaars uit de Yale University Art Gallery. Voor elke muurtekening werden ze begeleid en gestuurd door een beroeps en vakkundige assistent. Sol LeWitt maakt gedurende zijn hele loopbaan werken op papier. Vanaf de jaren 1990 worden zijn compositiemethoden openers, waarbij hij gaat gebruik maken van gouache, om vloeiende abstracte werken met contrasterende tinten te creëren. Deze grote werken zijn gebaseerd op specifieke patronen, zoals de verstrengelde strepen en de golvende penseelstreken. Ze belichten de speelse dynamiek van de kunstenaar. Naarmate de kunstenaar meer vormen en krommingen in zijn picturale werk introduceert worden zijn structuren ook meer organisch. Het kleurenpalet varieert van dieprood tot felgeel en helderblauw.
Primeur
Fluïde lusvormen
Tegelijk met de expositie wordt een Microsoft-applicatie gelanceerd, die werd ontwikkeld in samenwerking met de nalatenschap van Sol LeWitt. Het biedt bezoekers de kans zich dieper in het werk van de kunstenaar te dompelen. Zo krijgt men een virtuele rondleiding in het atelier van de kunstenaar, maar belangrijker nog is dat men kan gebruik maken van zgn. Artificial Intelligence (AI) om de muurtekeningen te scannen en er aanvullende informatie over op te slaan. Het is de eerste keer dat deze toepassing wordt gebruikt in ons land op een tentoonstelling.
Praktisch
De tentoonstelling loopt over zes zalen. De thema’s die aan bod komen zijn geometrie, lijnen en lussen, met serialiteit als rode draad. Daarnaast zijn er de twee bijzondere projecten, nl. de synagoge en de decors van het Universitair Ziekenhuis in Luik. LeWitt maakte tijdens zijn carrière ongeveer 3500 muurtekeningen, goed voor 3500 installaties op meer dan 1200 plaatsen. De werken blijven meestal maar enkel bestaan tijdens de duur van de tentoonstelling, waardoor zijn kunst een vluchtig, maar gevarieerd karakter krijgt. Hierdoor is elke expo van Sol LeWitt anders. Nog tot en met 1 mei 2022 in het Joods Museum van België, Miniemenstraat 21, 1000 Brussel. Op loopafstand van station Brussel Centraal, maar ook toegankelijk via de trams 92 en 8 of de bus nummers 27,48 en 95. Voor de metro noteert men halte Louise. Openingstijden: van dinsdag tot vrijdag tussen 10u en 17 u en in het weekend van 10u tot 18 u. Toegang: 12 euro. Kortingen mogelijk.
Info: www.mjb-jmb.org
Perscontact: Caroline Roure c.roure@mjb-jmb.org
Tekst en foto’s: Jempi Welkenhuyzen