20 okt Leuven in de ban van Dieric Bouts
Rond de tentoonstelling over Dierick Bouts in M Leuven wordt een stadsfestival georganiseerd waaraan niet minder dan 100 Leuvense verenigingen meewerken in 80 projecten.
Dieric Bouts Beeldenmaker
Man van Smarten Museum M Leuven /c artinflanders/Cedric Verhelst
Na succesvolle tentoonstellingen (Rogier van der Weyden en Utopia) loopt In M Leuven tot 14 januari 2024 de tentoonstelling ‘Dieric Bouts Beeldenmaker’
Onder de Vlaamse Primitieven is Dieric Bouts (ca 1410/20 – 1475) minder bekend. Invloeden van Jan van Eyck (realisme) en van Rogier van der Weyden (beeldentaal) zijn duidelijk merkbaar, maar hij perfectioneert hun visuele technieken door meer diepte in de landschappen te brengen daar hij innovatieve ideeën van het perspectief toepast.
Dieric Bouts vestigde zich in de tweede helft van de 15e eeuw in Leuven, een periode van economische en culturele heropbloei (bibliotheek van de Abdij van Park, universiteit van Leuven gesticht in 1425).
De meeste van zijn werken bevinden zich in het buitenland, toch hangen er twee belangrijke in de Sint-Pieterskerk in Leuven (Het triptiek van ‘het Laatste Avondmaal’ en ’de Marteling van de heilige Erasmus’), die nu in betere omstandigheden te bewonderen zijn in deze tentoonstelling. M Leuven ontleende een twintigtal werken uit het buitenland.
Beeld van Dieric Bouts op het stadhuis van Leuven
Een transhistorische benadering, een nieuwe trend in de museumwereld (o.a. onder impuls van Ann Demeester in het Frans Halsmuseum in Haarlem) om kunstwerken uit verschillende periodes met elkaar te vergelijken. Daar het moeilijk is om alle culturele en maatschappelijke symbolen in een oud schilderij te achterhalen interpreteert de toeschouwer dit vanuit zijn eigen, hedendaagse ervaring. Daarom worden beelden uit verschillende tijdperken naast elkaar geplaatst.
De tentoonstelling is thematisch opgebouwd: devotieportretten (vooral Mariaverering), landschappen, perspectief, …
De titel van de tentoonstelling ‘Beeldenmaker’ refereert enerzijds naar Bouts, die schilderde naar de wensen van zijn opdrachtgevers (notabelen, gegoede burgerij, kloosters) en anderzijds naar de huidige beeldenmakers: fotografen en cineasten, game-ontwikkelaars, …. Zo vind je naast een schilderij van de lijdende Christus met doornenkroon een foto van Merckx na zware fysieke inspanningen. Bij de triptiek van de kruisafneming van Christus zie je fragmenten van ‘Het Evangelie volgens Mattheus’ van Pier Paolo Pasolini.
Er zijn hoge verwachtingen omtrent het succes van deze tentoonstelling: niet minder dan 150.000 bezoekers zouden komen kennis maken met deze relatief onbekende Vlaamse primitief.
Verwante tentoonstellingen
Bouts and beyond (Stadhuis Leuven)
Vooraleer het Leuvense stadhuis enkele jaren gesloten wordt wegens herbestemmingslocatie, wordt een werk van Bouts over ‘gerechtigheid’ in de kijker geplaatst. Hij kreeg de opdracht om het pas voltooide stadhuis te verfraaien. Je wandelt door de historische zalen met archiefstukken en audiovisuele installaties. Op twee panelen, waarvan een kopie in het stadhuis hangt, wordt de legende verteld van de Romeinse keizer Otto III die een onschuldige graaf en de keizerin ter dood veroordeelt.
236 beelden sieren de gevel van het stadhuis. Eén van hen is Dieric Bouts, afgebeeld met een schilderspalet.
Kennis aan de ketting (Universiteitsbibliotheek)
Geen betere locatie kon men kiezen voor de thematentoonstelling over ‘Fake news, censuur en informatie’ rond 1500 en vandaag. Toegankelijkheid tot betrouwbare kennis was in de 16e eeuw cruciaal met de introductie van de boekdrukkunst zoals nu met digitale middelen waaronder internet en sociale media.
In videofragmenten komen de visies van Dieric Bouts (via artificiële intelligentie) en hedendaagse journalisten, o.a. deze van Rudi Vranckx, omtrent informatie, fake news en censuur aan bod.
New Horizons
Net als Dieric Bouts in de 15e eeuw wil men in dit stadsfestival nieuwe horizonten verkennen. Op het programma onder meer een 4DSound-festival dat nieuwe perspectieven in muzikale beleving opzochten, een concert met muziek ten tijde van Dieric Bouts (gregoriaanse muziek en polyfonie).
Vier nieuwe stadswandelingen met Dierick Bouts als inspiratiebron, brengen je o.a. naar de plaats waar vroeger zijn atelier was en langs een muurschildering.
Met ‘Bouts op je bord’ kan je in verschillende restaurants proeven van hedendaagse interpretaties van recepten uit de 16e eeuw. Jeroen Meus, peter van het Laatste Avondmaal in de Sint-Pieterskerk, maakte een eigentijdse interpretatie van ‘flat bread met traag gegaard lamsvlees, gemarineerde witte kool, zure room met gemalen koriander en look’ (https://dagelijksekost.vrt.be/gerechten/flatbread-met-pulled-lamb-en-gepickelde-witte-kool). Patisserie ‘Zuut’ creëerde een kaastaartje volgens een recept uit de 15e eeuw en het wordt geserveerd op een houten plankje samen met een compote van drie verschillende kleurrijke fruitsmaken zodat het een schilderspalet voorstelt. Viswinkel Walvis vond een kloosterrecept en maakte een pasteitje met zalm, peer en gember (toen zwom er nog zalm in de Dijle!).
Info
https://www.mleuven.be/programma/dieric-bouts
https://www.diericboutsfestival.be/nl
Perscontacten:
Hanne Grégoire hannegregoire@mleuven.be
Lien De Keukelaere Lien.DeKeukelaere@kunstleuven.be
Tekst: Didier Van Houts
Foto’s: Museum M Leuven/artinflanders & Didier Van Houts
Header: Het laatste avondmaal – Middenpaneel c artinflanders/Dominique Persoons