19 mei Onderhuids, over mensen, tattoos en speelkaarten
Tot 26 februari 2023 loopt in het Nationaal Museum van de Speelkaart (Turnhout) de opmerkelijke expo “Onderhuids” . De instap van de curatoren: personen met een tattoo geïnspireerd op speelkaarten.
Het verhaal primeert en “tatootiets” met de mens
Een donkere maar indrukwekkende expo
Het viel Elke Grommen, een jong teamlid van het Nationaal Museum van de Speelkaart, op dat sommige bezoekers een tattoo hebben. Getriggerd door dit feit ging ze er meer en meer opletten. Ze merkte op dat de tattoo vaak een link had met een speelkaart.
Was dit een toevallig fenomeen, hoe groot is de groep ‘speelkaarttattoo-dragers” , waarom kiezen mensen voor een tattoo, waarom specifiek een speelkaart als afbeelding, …? Met al deze vragen trok ze naar documentairefotograaf Ans Brys (Turnhout 1980), omdat haar projecten steeds doordrenkt zijn van ziel en engagement.
Vanaf het eerste gesprek werd het duidelijk. Met de speelkaarttattoo moest er iets gebeuren. Naast docent fotografie is Ans ook zelfstandig freelancer voor verscheidene kranten. Via deze weg werd Matthias M.R. Declercq, werkzaam op de redactie van De Morgen, betrokken bij het project. Ook hij moest niet lang nadenken, want achter elke tattoo schuilt een verhaal.
We zijn op zoek naar …
Einde 2021 lanceerde het Nationaal Museum van de Speelkaart een oproep naar mensen met een speelkaartgerelateerde tattoo om mee te werken aan de expo. De respons was overweldigend. Meer dan honderd reacties liepen binnen, niet alleen vanuit alle windstreken van ons land, zelfs vanuit Nieuw-Zeeland kwam er reactie.
Uit deze bonte verzameling moest een selectie gemaakt worden van vijftien verhalen. De curatoren zagen het in: “We moeten hartverscheurende keuzes maken”. Als criteria hanteerden ze de verscheidenheid van de profielen én van de tatoeages, maar het verhaal achter het tattoo bleef de belangrijkste factor.
Niet alleen draag je de tattoo je hele leven mee, ook het verhaal leeft mee
Als eerste stap in de ontwikkeling van de expo nam Matthias M.R. Declercq met elke geselecteerde individueel contact op. Elke ontmoeting leverde een bijzonder verhaal op. Het ene was erg rock-‘n-roll, een ander was dan weer speels of heel aangrijpend.
Vervolgens ontving Ans Brys alle tattoodragers op 1 weekend in haar professionele studio. Het werd een uitgebreide sessie. Om de symboliek achter Koekentien en The Ace of Spades, een tarotkaart helemaal te kunnen weergeven, besloot Ans om niet met 1 beeld te werken. Ze koos voor de techniek van een “slow-motion-foto”. De tattoo werd een beetje uitgelicht, de drager van de tattoo beweegt zeer traag door het beeld. Hierdoor krijgt de “foto” een gouden gloed, ondanks het donkere karakter van het beeld.
Meer dan een museum …
Live atelier op woensdag en zaterdag
Elke maand verplaatsen Laura Meeus, tattoo artist, en enkele van haar collega’s hun atelier naar de het Nationaal Museum van de Speelkaart. In het kader van de expo “Onderhuids” gaan ze in de tentoonstellingszaal live aan het werk.
De bezoekers worden zo niet alleen getuige van het artistieke proces, ze krijgen ook de kans om op een bijzondere plek hun lichaam met een unieke figuur, gebaseerd op de rijke museumcollectie, te verrijken.
De reservaties (woensdagen en zaterdagen) verlopen rechtstreeks met de tattoo artists:
Laura van ‘ALIEN Ink’ in Herentals (elke maand + zomervakantie)
https://facebook.com/ALIEN-Ink-111025287174172
Ellen van ‘Black Swan’ in Balen (zat 4 juni)
https://facebook.com/BlackSwanTattoo8
Flore van ‘Aaargh Tattoo’ in Brussel (zat 17 september)
e-mail: drawound_tattoo@outlook.com
Femke van ‘Into the Woodz’ in Dendermonde (zat 1 oktober)
e-mail: femke@intothewoodz.be
Sivan van ‘Vintage Skin’in Lier (zat 15 oktober)
e-mail: vintageskin@hotmail.com
Sven van ‘Blek’ in Asse (zat 29 oktober)
e-mail: info@blektattoo.be
Joachim van ‘Harbour City’ in Antwerpen (zat 26 november)
e-mail: harbourcitytattoo@outlook.com
Hanne van ‘Thirteen Sins’ in Vorselaar (zat 11 februari)
e-mail: hanne.c2@hotmail.com
Tijdens de zomermaanden organiseert het Nationaal Museum van de Speelkaart op woensdag (behalve 31/08) in het kader van de tentoonstelling “Onderhuids” tussen 14.00 en 15.00 uur een creatieve gezinsworkshop. De jongeren worden uitgedaagd om een tekening, gebaseerd op hun eigen leven, te maken.
Jonge talenten (vanaf 6 jaar) kunnen zich inschrijven via de website van het museum.
De onvermijdelijke bespreking
Voor lagere scholen werd een “Onderhuids” creatief atelier ontwikkeld.
Geïnspireerd door de ontwerpen en tattoos uit de expo gaan de leerlingen tijdens dit atelier helemaal zelf aan de slag. Gebaseerd op een persoonlijk verhaal maken ze een eigen ontwerp in kartondruk.
Duur: 2 uur; tarief: 100 euro + 0,25 euro materiaalkost per leerling
Inschrijven via het formulier op de website
Leerlingen uit het secundair gaan in het atelier zelf aan de slag met een naald. Niet rechtstreeks op de huid, maar op een plexiplaat. Na het krasmoment drukken ze hun eigen ontwerp af op tattoo papier. Zo gebruiken ze de drukpers als tussenstap tot lichaamsversiering.
Duur: 2 uur; tarief: 100 euro + 1,50 euro materiaalkost per leerling
Inschrijven via het formulier op de website
Expoprikkels: na reservatie via de website kan een klas de expo ‘Onderhuids’ gratis bezoeken en zich zo verdiepen in de wereld van identiteit, vooroordelen, symboliek, beeldtaal en het belang van spel en kaarten. (tip: combineer je bezoek met een creatief atelier)
Praktische informatie:
Onderhuids – over mensen, speelkaarten en tattoos
Tentoonstelling van 19 mei 2022 tot 26 februari 2023
Het Nationaal Museum van de Speelkaart, Druivenstraat 18, 2300 Turnhout.
Openingsuren: Dinsdag tot vrijdag: 10 tot 17 uur en zaterdag en zondag: 11 tot 17 uur; het museum is elke maandag gesloten en in de eindejaarsperiode op 25-26 december en 1-2 januari
Toegang:
5 euro – kortingstarief 3 euro – jonger dan 18 jaar: gratis
Houders van de Belgische museumpas: gratis
Info: https://speelkaartenmuseum.turnhout.be/
Perscontact: Ingrid Rombaut ingrid.rombout@turnhout.be
Tekst en foto’s : Tom Vermeiren