26 dec Venster op het verleden
De heemkundige kring van Knokke (1972-2022) heeft zopas haar 50_jarig jubileum gevierd en de koninklijke titel verworven. Een zeer interessante tentoonstelling over het verleden (met link naar het heden) vond plaats in het CC Scarpoord. De metamorfose van de badplaats is indrukwekkend, maar niet altijd even mooi of geslaagd! Deze recensie handelt over de daarbij behorende catalogus, die ingedeeld is in 4 boeiende verhalen:
- Van Zeeweg tot Lippenslaan: Knokke was halverwege de 19de eeuw een bescheiden dorp met 1.200 inwoners. In 1887 werd de verbinding met de kust een feit: zo ontstond de Zeeweg, die vanaf 1896 Lippenslaan werd genoemd en uitgroeide tot dé belangrijkste winkelstraat van de badplaats. De evolutie door de jaren heen van de straatinrichting, de specifieke architectuur en de bloei van de middenstand komen aan bod.
- Verdwenen Hotels A/Z: het eerste hotel Le Cygne/De Zwaan verscheen omstreeks 1897 nabij het station. In 1889 ontstond het nu nog bestaande Hôtel Prince Baudouin als pension op de Lippenslaan. Daarna verschijnen vooral “grand hôtels” op de Zeedijk (die zijn intussen allemaal verdwenen!). Het hoogtepunt was begin 1940 met 173 hotels en 6.692 kamers. De jaren ’50 van vorige eeuw werden getypeerd door transformatie en nieuwbouw van appartementen. In 1970 waren er nog 99 hotels … nu slechts 32! Het onderdeel van de (veelal verdwenen) hotels vond ik persoonlijk het interessantste van de publicatie. Ook de publiciteit, het hotelporselein en zilverwerk, het briefpapier enz. komen aan bod. Bij de meeste (verdwenen en nog bestaande hotels) wordt ook een historisch overzicht opgelijst van de oprichting, de eventuele uitbreidingen, hervormingen, sluiting en sloop. Het Memlinc Palace Hotel uit 1923 is het enige nog bestaande palace hotel in Knokke-Heist.
- Cottage- en villabouw in Het Zoute: het residentiële Het Zoute ontstond vanaf 1908 (tevens het jaar van de oprichting van de Compagnie Het Zoute) met typerende cottagebouw. In het interbellum werd de landelijke (villa)stijl toegepast, soms vermengd met art deco elementen en modernisme. Elementen van een Vlaamse hoeve zijn hierbij kenmerkend. Gelukkig is het duurzame urbanistische en residentiële karakter van de villawijken grotendeels bewaard gebleven. In het boek worden de belangrijkste straten (of paden) uitgelicht zoals het Engelspad, de Fochlaan, het Vlaamspad, Sparrendreef, … met hun prachtige (grotendeels bewaarde) villa’s.
- Decor voor Kunstschilders: binnenlandse (zoals Theo Van Rysselberghe, Alfred Verwee, Anna Boch of Paul Parmentier) en buitenlandse kunstenaars (waaronder de beroemde Franse schilder Camille Pissaro) ontdekten Knokke vanaf 1883, vooral in de wijk Oud Zoute (dat ontstond halverwege de 18de eeuw) en de aangrenzende duinen en polders. Het kust- en dorpslandschap alsook de molen van het Kalf waren favoriete schilderplekjes. In de catalogus komen omzeggens alle schilders aan bod met foto’s van hun werken over Knokke-Heist. Wauw …wat een ontdekking!
Dit boek is overvloedig geïllustreerd met (vooral) zwart-wit-foto’s uit de oude doos, en soms ook recentere kleurenfoto’s (die dikwijls de metamorfose tonen).
Er zijn onzettend veel architectonisch waardevolle gebouwen verdwenen in Knokke (zoals het Noordzeehotel van Huib Hoste op de Lippenslaan). Als men de foto’s van de Lippenslaan bekijkt in de jaren ’50 en ’60 van vorige eeuw … dan komt de nostalgie naar boven! Recent worden er wel meer pogingen gedaan om waardevolle gevels in de nieuwbouw te integreren. Maar dit is slechts een druppel op de hete plaat!
Kortom: een zeer waardevolle inventarisende publicatie!
Uitgegeven door “Cnocke is Hier”, Knokke, 2023, 147 blz., €25 – Geen ISBN nummer
Contact: Danny Lannoy (Voorzitter van de “Koninklijke Heemkundige Kring Cnocke is Hier”,
danny.lannoy@telenet.be. Website = www.cnocke-is-hier.be
Het boek kan enkel aangekocht worden bij “Cnocke is Hier”, via de website of per mail.
Recensie: Patrick De Groote