18 nov Vogels van dichtbij
Prachtige fotografie
Na kennismaking met het prestigieuze boekwerk waarin de Zweedse natuurfotograaf Roine Magnussen een dertigtal Europese vogels schitterend portretteert, begrijp ik des te beter de talloze fotografen die ik tijdens mijn wandelingen door parken en natuurgebieden geregeld tegenkom. Gewapend met een batterij mammoetlenzen en maxirugzakken gevuld met geduld kijken ze verwachtingsvol uit naar dat ene magische moment waarop ze die verdomd wispelturige pimpelmees, distelvink of bontbekklever eindelijk te grazen kunnen nemen. En dan… ‘Het is gebeurd’: de kick van de ultieme klik.
Maar tja, ben je nu zelf niet die topfotograaf, maar hou je wel van het – ogenschijnlijke – simpele leven van onze gevederde vrienden in de natuur, dan is het met veel prijzen overladen kijk-en leesboek ‘Vogels van dichtbij’ daarbij een uitstekende gids. Het Zweedse schrijversduo Mats en Asa Ottoson schreven de teksten bij de knappe foto’s van fotograaf Magnussen die de vogels liet poseren voor zijn lens in een daartoe speciaal uitgeruste fotostudio in een ornithologisch observatiecentrum waar vogels ook geringd worden. Voor de vertaling van dit werk deed uitgeverij Terra Lannoo een beroep op Jan van den Berg terwijl studio Hans Delnoij de knappe omslag ontwierp en Jan Bos het verzorgde binnenwerk voor zijn rekening nam.
Lezenswaardige teksten
Niet alleen de foto’s verdienen alle aandacht, ook de begeleidende teksten, zowel de inleidende als de stukjes bij de respectieve vogelportretten zijn leuk om te lezen. De schrijvers doen dat in een badinerende, bijwijlen licht humoristische toon waarbij ze elk hoofstukje afsluiten met een anekdotisch en doorleefd ooggetuigenverslag van een gepassioneerd vogelaar. De gemoedelijk voortkabbelende verhaaltjes in essayachtige vorm getuigen van een warme, empathische kijk op het beschreven fladdervolkje waarvan ze – net als in de betere psychologische roman – karaktertrekken, gedragingen en specifieke eigenschappen gedetailleerd weten te detecteren. Die weetjes zijn niet alleen vaak wetenschappelijk interessant (bijv. het merkwaardige proces van de kleurverandering van veren, de geraffineerde communicatie van koolmezen of de uitzonderlijke klopkracht in de snavel van de bonte specht dankzij hun op maat gemaakte kenmerken van hersens en schedel), maar vooral ook amusant om te lezen.
Grappig is het verhaal over de scherpzinnige ekster, de enige vogel die volgens de auteurs zichzelf herkent in een spiegel, een eigenschap die alleen voorkomt bij zoogdieren, zoals bepaalde apen, olifanten en dolfijnen…waarop de toevoeging volgt ‘en mensen die ouder zijn dan 1,5 jaar’ (p.262) Ronduit hilarisch en geknipt voor een animatiefilmpje is het verhaal van de pestvogels (p. 240) die zich bezatten aan overrijpe, gistende bessen met enig promille en vanwege openbare dronkenschap op straat door de politie gearresteerd worden en voor een tijdje de nor in vliegen.
Na kennismaking met dit boek kijk je wellicht met nog meer bewondering naar de acrobatische capriolen en het merkwaardige gedrag van pakweg het zeldzame roodborstje in je tuin, de roekoeënde houtduiven in de berk, een overvliegende zwerm spreeuwen of het koolmeesje dat je met zijn getik tegen de ruit erop attent maakt – zelfs lichtjes verontwaardigd – dat de voedertafel dringend bijgevuld moet worden. ‘Kun je die foto’s ook ergens kopen om ze in te lijsten en op te hangen op mijn kamer’, vroeg mijn kleinzoon van vier toen we samen door het boek struinden. Korter in de buurt voor een compliment voor de makers van ‘Vogels dichtbij’ kun je allicht moeilijk komen. Toch?
Uitgeverij: Terra Lannoo, 2020, 272 blz., € 29,99 euro, IBAN 9789089898449 Recensent: Guy Meus